سلسله گفت وگوهای ایرنا درباره ایران و برای ایران در برنامه تصویری «ایرانم»_ بخش اول

حمیدرضا جلایی‌پور، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با برنامه «ایرانم»: ویدئوی کامل گفت و گوی حمیدرضا جلایی‌پور با ایرنا در لینک زیر موجود است. https://www.aparat.com/v/row9vpu

ادامه مطلب »

ارزیابی از موقعیت دولت در شرایط جدید

مصاحبه با هم‌میهن 1- با توجه به اتفاقاتی که در روزهای اخیر افتاده است (یادداشت ترامپ و واکنش مقامات کشورمان) وضعیت کشور را چگونه ارزیابی می‎کنید؟ وضعیت کشور خوب نیست. حرکت‌های مخالف‌ توسعه در دو دهه گذشته ادامه داشته است، کاستی‌ها تجمیع شده است. حالا در چنین وضعیت سختی، ایران هم گرفتار تهدیدات دو فرد زورگو (نتانیاهو و ترامپ) شده است. ترامپ داره ایران رو تهدید می‌کنه و می‌گوید یا تسلیم شوید یا نتانیاهوی جنایتکار مواضع ایران را بمباران می‌کند!! به بیان دیگر مشکل ما قبلا این بود که چگونه می‌توان دوباره کشور را در مسیر توسعه قرار داد قولی که پزشکیان هم به مردم داده. اما هم اکنون مساله اضطراری این است که چگونه می‌توان عزتمندانه تهدیدات ترامپ را خنثی کرد؟ 2- در چنین شرایطی، وضعیت دولت پزشکیان و مسیری که در پیش دارد چگونه خواهد بود؟ یکی از کارهای خوب دولت پزشکیان این بوده که اولا در شرایط «شبه جنگی» کنونی و در ماه‌های اخیر به استقبال جنگ

ادامه مطلب »

مسئولیت‌‌شناسی در برابر تهدید ایران کجا رفته؟

در سخنرانی روز ٢٢ بهمن، مسعود پزشکیان در برابر تهدیدات ترامپ-نتانیاهو از وحدت مردم با حاکمیت و رهبری دفاع کرد. در واکنش به این سخنان یکی از افراد ملی-مذهبی با یک رسانه فارسی-آمریکایی ابراز ناراحتی و تاکید کرد که: «پزشکیان از ادبیات قبلی‌‌اش که مبتنی بر خدمت و معیشت و عدالت بود ناگهان به ادبیات «دشمن، دشمن» کوچ کرد؛ او غرق در ادبیات ولایت شد و پشت کرد به وعده‌هایش به ملت». https://t.me/rezaalijani41 پایان نقل‌قول درحالیکه این فرد از موضع وحدت پزشکیان در برابر دشمن (نتانیاهو-ترامپ) ناراحت شده که اولا ترامپ رسما ج.ا و ایران را تهدید کرده که یا تسلیم من می‌شوید یا مواضع ایران را بمباران می‌کنم! به همین جنایت‌پیشه‌گی. ثانیا ما می‌دانیم که آمریکای دوره #ترامپ قصد شروع جنگی دیگر را ندارد، لذا همچنان که ترامپ قبلا گفته این بمباران را انتظار دارد که نتانیاهوی نسل‌کش انجام دهد. و ثالثا ما در هجده‌ماه گذشته دیدیم که نتانیاهوی جنایتکار در پیش چشم جهانیان دو میلیون مسلمان و صدها

ادامه مطلب »

چرا همچنان به تلاش دیپلماتیک واقعی و علنی نیاز داریم؟

آیا مذاکرات ایران و آمریکا بعد از شرایط جدید، باز قابل دفاع هست؟ شرایط جدید به این معنا که از یک طرف ترامپ از موضع بالا با تشدید تحریم‌ها مذاکره را عملا به سخره می‌گیرد و از طرف دیگر مقام رهبری در سخنان خود در ١٩/١١/١۴٠٢ به درستی مذاکره را غیر قابل دفاع می‌دانند. لذا شرکت در مذاکره در فضای فشار حداکثری برای ایران مفید است؟ پاسخ اجمالی من این است که بنابر توضیحات زیر کوشش دیپلماتیک و تلاش برای مذاکره عزتمندانه برای رفع تحریم‌های علیه ایران با همه بازیگران جهانی و از جمله آمریکا نباید متوقف شود. ( البته هم اکنون به نظر می‌رسد ایران در شرایط «گفت‌گویی» در محافل غیر علنی است و این که چه زمانی و با چه موضوعاتی باید وارد مذاکرات رسمی شد خود یک بحث تکنیکی در وزارت‌خارجه و شورای امنیت ملی است).  روشن هست اسرائیل-آمریکا برای اهداف خود در منطقه طرح دارند و پا بدهد جلو می‌آیند و رحم هم ندارند. در هفده ماه

ادامه مطلب »

قالیباف مقابل خالص‌گرایان زانو زده/ ظریف دنبال پُست نیست، حاکمیت به او نیاز دارد/ تندروها برای قوه قضائیه تعیین تکلیف می‌کنند

پس از مصاحبه محمد جواد ظریف، معاون راهبردی رئیس جمهوری در حاشیه اجلاسیه داووس، تندروها بار دیگر دست به کار زدند و حملات خود را به ظریف از چند جناح آغاز کردند. برایشان هم فرقی نمی کند این حملات از صحن مجلس باشد یا تجمعات کفن پوشان در میدان پاستور. هدفشان یکی است و آن هم تخریب محمد جواد ظریف.  حمیدرضا جلایی پور، فعال سیاسی اصلاح طلب، در گفت و گویی مکتوب با خبرگزاری خبرآنلاین بیان کرد: «این تندروها مثل بید از مواضع اصولی دکتر ظریف بر خود می‌لرزند. متاسفانه این تندروها در زدن دولت پزشکیان و ظریف با سرنگونی‌طلبان در رسانه «اینترنشنال» وحدت هدف دارند.»وی درباره مواضع قالیباف علیه محمدجواد ظریف هم  گفت: «قالیباف توانایی سیاستمداری در شرایط بحران را ندارد، ضعیف‌گونه یکی به نعل و یکی به میخ می‌زند. نه پایگاه خود را در جامعه ارتقا می‌دهد و نه خدمتی به کشور می‌کند.» مشروح گفتگوی حمیدرضا جلایی پور، فعال سیاسی اصلاح طلب را در ادامه می خوانید؛  این

ادامه مطلب »

تمرکز باید در رفع تحریم‌ها باشد

مصاحبه با روزنامه‌ ایران ۷/۱۱/۱۴۰۳ ❓۱.اساسا شما هم این نظریه را قبول دارید که اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل مدتی است که با هم در برخی مسائل کشور هم نظر شده اند؟ ❇️جلائی‌پور- بله. علت آن هم روشن است. چون کشور در شرایط خطیری قرار دارد. از طرفی کشور با ناترازی ها در برق، گاز، درآمدهای دولت برای پرداخت حقوق روبرو است، و کشور به تقویت سریع زیرساخت‌ها در بخش‌های نفت و بخش‌های تولیدی و تقویت توسعه نیاز داره ، از طرفی دیگر تداوم تحریم‌ها و روی کار آمدن یک تیم تندرو در آمریکا، و عصبی بودن نتانیاهو بخاطر آتش‌بس در غزه (و اینکه دنبال بحران جدید می‌گرده تا دولتش نامشروعش نامقبول‌تر نشه) بر حاد بودن وضعیت می‌افزاید. این نکات وضع کشور ما رو خطیر کرده، و این را نیروهای عاقل و میانه‌رو متوجه می‌شوند و روشنه که با تندروی‌ها و افراط‌گری‌ها مخالفت می‌کنند. ❓۲. آیا این روش می تواند تندروهای افراطی را سر جای خود بنشاند؟ ❇️جلائی‌پور -این که

ادامه مطلب »

همایش‌ وفاق و ساده سازی سریع

جناب آقای دکتر علی سرزعیم (اقتصاددان) در یاداشت کوتاهی (قابل دسترس در کانال@ali_sarzaeem) مرقوم کرده‌اند، من در سمینار وفاق شرکت نکردم.در توضیح این عدم شرکت تصریح کرده‌اند: چون وفاق یعنی معامله. معامله هم یعنی معامله با اصول‌گرایان پرقدرت. خب این دیگر سمینار نمی‌خواهد. چرا این قدر باید پول خرج کرد و چرا محققان باید علم خود را پای قدرت بریزند!بعد هم تاکید کرده‌اند محصولات کار این نوع همایش‌ها که قبلا هم برگزار می‌شده فایده نداشته است. و بقول ایشان محصولش «صفر مطلق» بوده است! بعد برای تاکید بیشتر بر ادعای خود به بی‌حاصل بودن همایش اعتدال در دوره آقای حسن روحانی (که در سال ٩٣ برگزار شد و مقالات آن در هفت جلد چاپ شد) اشاره کرده‌اند. به نظر می‌رسد و احتمالا آقای سرزعیم اطلاعات دقیقی از چگونگی شکل‌گیری همایش اعتدال و چگونگی تدوین مقالات آن نداشته‌اند، موضوعی که با یک جستجوی گوگلی بهتر روشن می‌شد. آن همایش یک کار جمعی وسیع بود که زیر نظر انجمن علمی جامعه شناسی

ادامه مطلب »

ابراهیم نبوی و نظر آقای مهاجرانی درباره «جامعه»

مقدمه: ❇️در روز ٢٨/١٠/١۴٠٣ در اتاق «روزگار» کلاب‌هاس به مناسبت درگذشت تاسف‌بار سید ابراهیم نبوی، مراسم یادبودی از آشنایان ایشان تشکیل شده بود. ❇️ابراهیم نبوی نویسنده و طنز‌پرداز سیاسی برجسته ایرانی و نویسنده تاثیر‌گذار ستون پنجم در روزنامه جامعه، بود. آقای مشیری مدیر محترم اتاق روزگار، بخاطر این که من و آقای ماشالله شمس‌الواعظین مدیرمسول و سردبیر این روزنامه بودیم، برای شرکت در بحث و ذکر خاطرات دعوت کردند و ما هم در برنامه حاضر شدیم. ❇️ده‌ها نفر از همکاران و دوستان ابراهیم نبوی (مانند آقایان مسعود بهنود، نامور حقیقی، خانم‌ها لیلی فرهاد پور و …) در این برنامه پنج ساعته صحبت کردند و از ویژگی‌های مرحوم ابراهیم نبوی سخن گفتند. (این برنامه در کلاب هاوس در دسترس است). 📝درباره ابراهیم نبوی ❇️من هم در هنگام صحبتم از «اهمیت فرهنگی» کار ابراهیم نبوی سخن گفتم و بر سه نکته اشاره کردم. ❇️یکی این که ابراهیم نبوی سنخ جدیدی از «طنز سیاسی» را به عرصه عمومی ایران معرفی کرد. او در

ادامه مطلب »

سید ابراهیم نبوی نازنین

ابراهیم نبوی (آبان ١٣٣٧- دی ١۴٠٣ و ۶۶ ساله)، نویسنده و طنزپرداز شهیر ایرانی، در خارج از کشور، به رحمت خدا رفت. من با او در دوره لیسانس هم‌‌دوره بودم، در اداره کل اجتماعی وزارت کشور، با او در تحلیل امور کردستان همکاری کرده بودم. ابراهیم نبوی نویسنده خلاق و پرکاری بود. فشارهای امنیتی علیه او از یک دهه قبل از سال ۷۶ شروع شده بود. پس از پیروزی خاتمی در انتخابات دوم خرداد ۷۶ در روزنامه جامعه، او عضو فعال تحریریه روزنامه جامعه ، توس، نشاط، عصرآزادگان و …بود. توانایی و شخصیت طنز‌پرداز او در روزنامه‌های دوم‌خردادی بود، که اوج گرفت و به ایرانیان معرفی شد. یکی از اساتید و از نواندیشان برجسته دینی در روزنامه جامعه او را مهمترین طنزپرداز تاریخ معاصر می‌دانست. طنز او درباره حافظ را متنی تاریخی می‌دانست. نبوی معمولا در تنگنای مالی قرار داشت و از راه روزنامه‌نگاری و نوشتن ارتزاق می‌کرد. همه او را به طنز می‌شناسند، اما نبوی جامعه‌شناس خبره‌ای هم بود،

ادامه مطلب »

خالص‌گرایان دست و پا می زنند تا دولت پزشکیان را پایین بکشند/ گروه فشار در دولت احمدی نژاد، ارتزاق دلاری می کرد.

آقای جلایی پور! این روزها فشار تندروها به دولت چهاردهم و حتی تصمیماتی چون بررسی FATF، احتمالات درباره مذاکرات رفع تحریم ها و برگزاری تجمعات اخیر علیه قالیباف و پزشکیان بیشتر شده است. به نظر شما پشت پرده این فشارها چیست؟ پشت پرده و روی‌ پرده ندارد. آن نیروی خالص‌گرا که به رغم استفاده از امکانات حکومتی، برخلاف انتظارش در انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم شکست خورد، ول کن معامله نیست. این نیرو قبل از انتخابات اخیر حضور خود را در دولت ابدی می‌دید، حالا می‌بیند پیاده شده است. لذا ساده‌انگارانه و بدون ملاحظه منافع ملی، دست‌وپا می‌زند و علاقه دارد دولت‌ پزشکیان را با پست‌های فیک در شبکه‌های مجازی به پایین بکشد و در فنجان طوفان می‌کند. از این نظر این نیرو بطور نانوشته با سرنگونی‌طلبان وحدت عمل دارند! سرنگونی‌طلبان هم مهمترین مشکل خود را همین رویکرد و دولت وفاقی پزشکیان می‌دانند و ماهواره‌هایشان مشغول تخریب هستند. تندروها با اتکا به امکانات حکومتی اخبار فیک می سازند و در کار دولت

ادامه مطلب »

سه دلیل برای پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف

مصاحبه با خبر آنلاین ۱۱/۱۰/۱۴۰۳ آیا امکان دارد که در دولت جدید، مجمع از لجبازی خود دست بردارد و این مورد را به تصویب برساند؟خصوصا با نظر مساعد رهبری، راه برای تصویب این مورد هموار خواهد شد؟ بالاخره مخالفان سرسخت اف ای تی اف، کوتاه خواهند آمد؟ به نظر من با توجه به نظر مساعد رهبری، ایران به اف‌ای‌تی‌اف خواهد پیوست و این موضوع به رغم تاخیر و زیان بسیار، به زودی حل می‌شود، من در این جا به چهار زمینه و دلیل اشاره می‌کنم. اول این که کسانی که با اف‌ای‌تی‌اف مخالف بودند اغلب افرادی بودند که در دو دهه گذشته (از ١٣٨۴ به بعد) اساسا با فرایند توسعه ایران مخالف بودند و آن را امری غربی می‌دانستند. اما هم اکنون در شرایطی هستیم که این آقایان به عینه زیان‌های مخالفت با توسعه (و مقتضیات آن را مثل روابط شفاف مالی با اقتصاد جهانی) را در ایران می‌بینند. بعنوان نمونه می‌بینند که در یک دهه گذشته ده میلیون به

ادامه مطلب »

جلسه با معاون اول

امروز ٨/١٠/١۴٠٣ جمعی از اهالی علوم اجتماعی (مانند دکتر فراستخواه، دکتر سراج‌زاده، دکتر ضیا هاشمی و دیگر همکاران) با دکتر محمدرضا عارف، معاون اول ریاست جمهور، نشستی درباره مشکلات جامعه داشتند. در این جلسه در فرصت کوتاهی که بود، بر چهار نکته زیر تاکید کردم. ١-لزوم تغییر سیاست‌های گذشته شرایط کنونی جامعه ایران «سخت» است. اما این شرایط که به شرایط ناترازی‌ها مشهور شده، یک شبه بوجود نیامده است. حداقل ریشه‌های آن‌ها را می‌توان در دو دهه اخیر یعنی از ١٣٨۴ به بعد جستجو کرد. در این مدت سیاست‌های داخلی و خارجی پرهزینه‌ای در دستور کار قرار گرفت. در داخل از سازوکارهای «جمهوریت» دوری شد و به سوی «حکمرانی» مرامی و خالص‌گرا حرکت شد. در حوزه سیاست خارجی، سیاست‌ها در خدمت توسعه اقتصادی ایران قرار نداشت. لذا جامعه ایران از حیث اقتصادی ضعیف و فقیر شد و دولت نیز در ارائه خدمات عمومی نیز در حال ضعیف شدن است. با این همه توجه داشته باشیم که جامعه از حیث اقتصادی

ادامه مطلب »

دو نیروی استعفاطلب

١-چرا پس از سقوط بشار اسد در سوریه، پیشنهاد استعفای پزشکیان رئیس دولت کمی در فضای‌مجازی لایک می‌گیرد؟ به نظر می‌رسد در فضای‌مجازی در موضوع استعفا دو نیرو در فضای سیاسی کشور نفع مشترک پیدا کرده‌اند، و هر دو نیرو بر تنور استعفا می‌دمند.‌ یکی سرنگونی‌طلبان هستند که نتایج انتخابات ریاست جمهوری را یکی از موانع فروپاشی سیاسی می‌دانند. این نیرو اولا ضربه به موتلفین ج.ا در لبنان و سوریه را و ثانیا پیروزی افراد تندرو در اطراف ترامپ را یک فرصت برای ایجاد فشار موثر بر جمهوری‌اسلامی می‌دانند. این نیروی سرنگونی‌طلب می‌داند که به احتمال زیاد قدرت‌های غربی مستقیما وارد جنگ با حکومت ایران نمی‌شوند، چون این حمله مستقیم، وحدت را در میان مردم ناراضی علیه نیروی متجاوز بیشتر می‌کند. اما سرنگونی‌طلبان می‌دانند اگر شورشی در ایران بخاطر ناترازی‌ها بپا شود آن‌گاه قدرت نتانیاهو-ترامپ برای حمله و تشدید بحران دست بازتری پیدا می‌کند. لذا برای این نیرو دفاع از استعفای پزشکیان شعار خوبی است. اولا سرنگونی‌طلبان را زیاد با

ادامه مطلب »

زمان تصمیم سخت فرا رسیده است. گزیده‌ای از گفتگوی محمد سرافراز و حمیدرضا جلایی‌پور

🔻محمد سرافراز: شرایط امروز کشور مشابه شرایط پایان جنگ است. به لحظه‌ای نزدیک می‌شویم که نظام باید تصمیم سخت بگیرد. جنگ امروز یک جنگ چندجانبه است. کشور در سه جبهه درگیر مسائل پیچیده است، در منطقه، نظام بین‌الملل و در سیاست داخلی. یک انقلاب در حکمرانی لازم است، اگر می‌خواهیم انقلاب دیگری در کشور رخ ندهد! 🔻حمیدرضا جلایی‌پور: موقعیت امروز کشور به‌نحوی است که اگر از امکان وفاقی که ایجاده شده است استفاده نکنیم، شرایط بحرانی می‌شود. برای اتخاذ تصمیم‌های سخت لازم است اجماعی در حاکمیت شکل بگیرد، آمدن پزشکیان این امر را تسهیل می‌کند. یکی از مسائل پیش‌روی کشور جانشینی است؛ این امر باید به‌نحو شایسته انجام شود.

ادامه مطلب »