«راه باریک» دفاع از ایران
روشن است اوضاع کنونی ایران مطلقا قابل دفاع نیست (۱). ایران قابل دفاع ایرانی «توسعه یافته»، «دموکراتیک» و در «تعامل با جهان» است. البته توسعهای که مثل گذشته مبتنی بر افزایش نابرابری و تخریب محیط زیست نباشد. توسعهای همه جانبه که به نوسازی فیزیکی تقلیل نیافته باشد. توسعهای که در فرایند آن ثروتمند شدن جمعیت از طریق تولید و ارائه خدمات مفید به جامعه فراهم شود نه از طریق رانتجویی منابع حکومتی و تخریب منابع طبیعی. توسعهای که کرامت و حقوق برابر شهروندان را محترم بشمارد و ملتزم به عدالت اجتماعی و در جهت کاهش آلام ضعیفان باشد. توسعهای که با ریزش طبقاتی همراه نباشد و اکثریت جمعیت جامعه ایران را در اقشار طبقه متوسط جای دهد. توسعهای مشارکتی و درونزا و در عین حال در تعامل با جهان باشد نه اینکه ایرانیان در سایه تحریم و ناامنی بینالمللی زیست کنند. توسعهای که دولتش نماینده و پاسخگوی ملت باشد و دولت از تقویت نهادها و شبکههای مدنی ملت نهراسد.
اما مساله کنونی برای اصلاحجویان ایرانی این نیست که اوضاع مردم ایران خراب است. چون هر ایرانی در زندگی روزمره خود این خرابی را در جای جای ایران از خوزستان تا اصفهان تا تهران و گلستان لمس میکند. حتی مساله ایران اجمالا این نیست که ایرانیان «چه میخواهند»، روشن است که کشوری توسعه یافته، آباد، آزاد و عزتمند میخواهند. مساله کنونی ایران «راه رسیدن» به ایران توسعهیافته، آباد و آزاد است. به بیان دیگر مساله مهم ایران این است که هم در افکار عمومی و هم در میان نخبگان درباره راههای ساختن ایران پراکندگی، سرگشتگی و ناامیدی هست و میان دولت و ملت برای ساختن کشور همراهی نیست. و صدا و سیما بعنوان مهمترین رسانه ملی ابزار عرصه نقد و بررسی و اجماع سازی برای ساختن کشور نیست بلکه بوقی است در خدمت مرام حکومت اندکسالار.
از اینرو موضوع این نوشته درباره «راههای» دفاع از ایران توسعهخواه است. ادعای این نوشته این است که راه دفاع از ایران «راهی باریک»، دو باله، سخت و نیازمند صبوری، استمرار و همکاری مردم و حکومت است.
راه ایجاد «حکومت یکدست» در داخل و اهل مقاومت در برابر نظام جهانی-استکباری در خارج.
راه دوم راه اصلاحطلبی یا همان راه دموکراسی پارلمانی است.
راه سوم راه قطع امید از اصلاح و توسعه ایران بوسیله جمهوری اسلامی است و حاملان این راه امیدشان به ایجاد انقلاب آرام و یک ابرجنبش فیصلهبخش است.
«راه باریک» دوباله دفاع از ایران و توسعه آن.
جمعبندی
بر اساس راه باریک، سخت و دوباله برای اصلاح، توسعه، آبادانی و آزادی ایران میتوان گفت: راه آسان و زودبازدهی در دسترس حکومت و یا در دسترس جامعه مدنی نیست. راه «دولت یکدست» و متعارض با نظام جهانی مهمترین کارکردش ایجاد دولت توانا و با ظرفیت و تقویت توسعه ایران نیست بلکه حفظ انحصارطلبی سیاسی و اندکسالاری به هزینه فقیر کردن جامعه ایران و خشکاندن فلات است.
راه «اصلاحات» و دموکراسی پارلمانی با انسداد سیاسی از سوی حکومت در بالا و با عدم استقبال بخشی از طبقه متوسط (برخلاف گذشته) در جامعه مدنی روبرو شده است. ولی نکته این است که این وضعیت دائمی نیست و همیشه اوضاع مثل سال ۱۴۰۰ تحریمی، کرونایی و انسدادی نیست.
چه باید کرد؟ باید سیاست داخلی و خارجی طرفداران راه «دولت یکدست» و اندکسالار و شایستهگریز را نقد کرد؛ راه نجات کشور ایران انفعال یا «ببینیم چه میشود» یا «ببینیم کی تقش» در میآید، نیست (۴)؛راه نجات کشور دمیدن بر سیاست تقابلی و رسواساز و تقویت جامعه دوقطبی (ما و حکومت خائن) نیست؛ راه نجات کشور تقویت زمینهها و اهدافی است که همکاری بین حکومت و جامعه را تقویت میکند، اهدافی مثل حراست از وجب به وجب خاک ایران و امنیت آن؛ تامین بهداشت و سلامت شهروندان در برابر اپیدمیها؛ مبارزه با اقتصاد رانتی و با کسری بودجه و تورم دو رقمی از طریق اصلاح سیاست داخلی مبتنی بر استصواب و سیاست خارجی نامتوازن و آمریکاستیز؛ ایجاد خط مشیهای مشترک برای کاهش نابرابری اجتماعی و حفاظت از محیط زیست ایران؛ نقد سیاستهای شایسته ستیز و «زیر متوسط پذیر» سازمان امور استخدامی کشور؛ تقویت شفافیت نهادی سازمانهای بزرگ وابسته به حاکمیت و دولت؛ تقویت حاکمیت قانون خصوصا در قوه قضائیه؛ نقد صداوسیمای غیر ملی که نسبتی نهادی با عرصه عمومی نقد و بررسی در امور عمومی مردم ندارد؛ تقویت سازمانیابی در عرصه فعالیتهای مولد اقتصادی، سیاسی و جامعه مدنی؛ مبارزه با دخالت حاکمیت در تحمیل سبکزندگی به جوانان و زنان و کنترل فضای مجازی و رسانهای و زمینههای مهم دیگر.