شرایط دولت پزشکیان در ماه‌های پیش رو
مصاحبه با هم‌میهن
با توجه به استیضاح وزیر اقتصاد و همچنین استعفای معاون راهبردی رئیس جمهور، آیا آقای پزشکیان باید در رویکردهای مدیریتی خود تغییراتی ایجاد کنند؟
جلائی‌پور: اگر منظور شما از رویکرد، رویکرد وفاق باشد، به نظر من این رویکرد پزشکیان نباید تغییر کند. بلکه این رویکرد در عمل جدی‌تر باید پیگیری شود.
توجه کنید تا حالا بخش تندروی اصول‌گرا که اهل وفاق نبوده. وفاق در سطح حکومت یعنی تعامل نیروی‌های در دولت، در حاکمیت و در مجلس برای این که کارهای لازم برای کشور، بهتر پیش برود. تندروها تا حالا همراهی نداشتند. تنها مانع آن‌ها این بوده که کمی از تهدیدات راست افراطی (نتانیاهو-ترامپ) نگران بودند و هستند. کمی هم از سایه بروز اعتراضات مردمی در درون جامعه می‌ترسیدند و می‌ترسند. با این همه، این نیرو تندرو حتی در رای اعتماد به وزرا هم کوتاه نیامد. اصول‌گراهای عملگرا هم مذبذب‌اند و در هنگام رای اعتماد به کابینه پزشکیان کمی همکاری کردند و اما همین اصول‌گراها موضوع وضع اقتصادی کشور را به سطح فرد وزیر تقلیل دادند و همتی را زدند. شما توجه داشته باشید کاسبان استصواب، تحریم و تصعید بحران خارجی جمهوری‌اسلامی، نیروی قوی در کشور هستند. اقدامات همتی کمی این کسب و کار آن‌ها را را کساد می‌کرد. و این کاسبان به راحتی این ضربات را تحمل نمی‌کنند.
لذا در چنین شرایطی دولت پزشکیان شایسته است رویکرد وفاقی‌اش را سامان‌یافته‌تر و شفاف‌تر پیگیری کند. بدین معنا که: دولت پزشکیان نباید مسولیت پیامدهای تندروی‌ها رادیکال‌ها را بعهده بگیرد؛ حلقه مدیریت در ساختمان ریاست جمهوری (پاستور )را منسجم‌تر و کاراتر بکند. معاونت اجرایی رئیس جمهور سابقه کار در امور کلان کشور را ندارد افراد کار بلد مثل طیب‌نیا تارانده می‌شوند. معاون حقوقی رئیس جمهور در قصه استیضاح کجا بود؟ رئیس جمهور نباید سخنان تکراری و موعظه‌ای داشته باشد بلکه صحبت‌های مشخص (در باره مسائل مشخص و راه‌های مشخص و کارشناسی) را بصورت کوتاه و از روی متن بخواند.
متاسفانه پزشکیان همچنان مثل دوره نمایندگی مجلس با مردم حرف می‌زند. پزشکیان از افرادی مثل دکتر ظریف و همتی در جاهای مهمتر استفاده کند. چون این تندروها حد یقف ندارند. دوباره به مدیران دولت ضربه می‌زنند. پزشکیان اهل دعوا نیست ولی تندروها بیشتر در دعوا و ایجاد بحران مهارت دارند. اگر این تندروها مهارت موثری برای اداره کشور داشتند که تندرو نمی‌شدند. لذا پزشکیان افراد برجسته‌ای مثل ظریف را در جاهای مهمتر بگار بگیرد. چه کسی مثل ظریف در شرایطی که غرب دارد بر طبل ایران هراسی و جمهوری هراسی می‌دمد، در دیپلماسی علنی می‌تواند از جمهوری اسلامی دفاع کند؟ اگر پزشکیان چنین کند تندروها متوجه می‌شوند این سنگ‌پرانی‌های آن‌ها فایده ندارد. بعید نیست وزیر خارجه روسیه در سفر اخیرش به ایران به این تندروها روحیه داده باشد.
شرایط دولت را در ماه های آینده چطور پیش بینی می کنید؟ آیا تعاملات دولت با جریان‌های سیاسی تغییر خواه و اصلاح طلب همچون دولت دوم روحانی حداقلی خواهد شد؟
جلائی‌پور: دولت در ماه‌های آینده همچنان در مهار نرخ ارز، در تامین برق، گاز و آب برای شهروندان مشکل دارد. و تندروها ککشان هم برای این امور نمی‌گزد. تندروها از تخریب دولت دست برنمی‌دارند، چون تداوم کار دولت منافع هویتی و مادی آن‌ها را تهدید می‌کند. تندروها ضمنا نگران فرایند «توسعه» ایران نیستند و حتی آن‌ها نگران «بقای» جمهوری اسلامی هم نیستند. این تندروها عمدتا نگران منابع هویت ساز خود (مثل شعار محو اسرائیل و ضدیت با آمریکا) و منافع مادی خود هستند. در شرایط رفع تحریم، کاسبی آن‌ها به هم می‌خورد. (این تندروها وقتی حاکمیت از «واقعیت جامعه» یک سیلی می‌خورد این تندروها برای مدت کوتاهی فقط سکوت می‌کنند تا دوباره شروع کنند) .
حامیان دولت پزشکیان هم سه دسته‌اند. یک دسته کسانی هستند که به پزشکیان رای ندادند ولی از رای آوردن او خوشحال شدند به امید این که وضع معیشتی آن‌ها بهتر بشود. این دسته وقتی می‌بینند تندروهای تحریم‌ساز دارند به دولت پزشکیان هم (که وفاقی بود) ضربه می‌زنند، ناامیدی‌شان نه فقط از دولت بلکه از ناکارامدی حاکمیت بیشتر می‌شود.
دسته دوم اصلاح‌جویانی هستند که همه جوره در انتخابات فعال بودند و رویکرد وفاق را راه عبور کشور از بحران می‌دانستند و می‌دانند. این نیروی حامی (وقتی پزشکیان ناکارامد عمل می‌کند و یا از سوی تندروها ضربه می‌خود) زیر فشار تبلیغات دو جریان (یکی رسانه‌های تندروهای وطنی و یکی رسانه‌های سرنگونی‌طلبان) قرار می‌گیرند.
دسته سوم اصلاح‌جویان ناامید از تغییر هستند که در انتخابات اخیر هم با اکراه شرکت کردند. وقتی این ضربات از سوی تندروها با سکوت حاکمیت به دولت پزشکیان وارد می‌شود این نیرو منفعل‌تر می‌شوند، و به جمعیت مایوسان افزوده می‌شود.
آیا این وضعیت در دولت در مسیر فاصله‌گیری از شعارهایی است که در انتخابات ازسوی پزشکیان برای تغییر و اصلاح مطرح شده است؟
(اخیرا دیدم نهادهای مرتبط با تندروها در دانشگاه برنامه افطاری ترتیب می‌دادند. دیدم کاغذ دعوت آن‌ها کاغذ گران‌قیمت گلاسه بود!! این مخارج که از جیب شخصی نیست متاسفانه این ها از امکانات حاکمیت است). مشکل دوم دولت پزشکیان را در بالا اشاره کردم که در داخل سازماندهی ساختمان پاستور هست. خود پزشکیان روزی ١٨ ساعت فعالیت می‌کند در صورتی که این کافی نیست. سازمان ریاست جمهوری شایسته است با مدیران قوی، قوی عمل کند. وگرنه فردا تندروها می‌آیند جلوتر و نیروهای کار بلد دیگر را دولت پزشکیان را می‌زنند.
به نظر می رسد وفاق رئیس جمهور با رادیکال ها به نتیجه ای نرسیده و از این به بعد هم نخواهد رسید, پزشکیان باید چه رویکردی در پیش بگیره؟ تعامل بیشتر یا حذف فرصت هایی که فراهم کرده بود؟
به یک نکته حتما باید توجه کنیم. شما نگاه به تبلیغات و توهمات و اقدامات ایران سوز تندروها در مجلس نکنید، گفتم این ها نگران توسعه ایران نیستند. این ها حتی نگران بقای جمهوری اسلامی هم نیستند.
نکته من این هست ایران یعنی جامعه و کل حکومت ایران اولا در شرایط «شبه جنگی» قرار دارد (یعنی ایران هنوز از پیچ تهدیدات نتانیاهو-ترامپ خارج نشده) و ایران در وضعیت «تشدید تحریم‌ها» قرار داد (یعنی اقتصاد ایران و معیشت مردم همچنان دارد ضعیف می‌شود و مردم ناراضی تولید می‌شود). در چنین شرایطی و برای عبور از بحران‌ها ایران نیازمند همکاری دولت با حاکمیت برای حل مشکلات مردم است. دولت پزشکیان نباید رویکرد وفاق را ترک کند و تقابل راه حل نیست، بلکه راه حل این است که دولت پزشکیان اولا سازماندهی پاستور و اداره جمهور را منسجم‌تر و محکم‌تر کند و به تندروها نباید باج داد. ثانیا دولت پزشکیان مسائل کشور را شفاف‌تر با حاکمیت مطرح کند و ثالثا پزشکیان در صحبت‌هایش با مردم بجای تکرار حرف‌ها و نصایح، با مردم درباره مشکلاتشان روشن صحبت کند و همکاری مردم را طلب کند-مثل تقاضا از مردم در صرفه جویی در دو درجه حرارت، که بخشی از مردم هم همراهی کردند. کار رئیس جمهور، ذکر سخنان تکراری نیست بلکه ذکر سخنان مشخص و راهگشا در حل مشکلات مردم هست.
جلائی‌پور. نه. اتفاقا پزشکیان فرد صادقی است اهل دروغ و تبلیغات نیست. مشکل دولت پزشکیان دو چیز است. یکی تندروهای مخالف دولت در مخالفتشان از امکانات حاکمیت برخوردارند و امکانات صدا‌سیما را در اختیار دارند.
